بالابلاگ شعار موجز و مختصر و چهار کلمه ای و شش بخشی و خوش آهنگی که تا عمق جان طرفداران ج ا را میسوزاند و این روزها و شب ها دوباره در فضای ایران طنین انداز شده است. شاید این سوال پیش بیاید که این شعار چه نسبتی با آزادی خواهی یا دموکراسی دارد؟ یا آنطور که احمد زید آبادی نوشته ، چطور همان مردمی که شعار می دهند مرگ بر دیکتاتور ! همزمان شعار میدهند رضا شاه روحت شاد! مگر رضا شاه دیکتاتور نبود؟ این تناقض به کجا می انجامد؟ جوابهایی به نظر من می رسد که با شما در میان می گذارم. اول اینکه کسانیکه با محیط تظاهرات در ایران آشنایند و فضای بیم امید و هیجان آن را درک کرده باشند، حتما می دانند که این تظاهرات برنامه ریزی شده نیست و رهبری واحد و دفتر و دستک ندارد که شعار ها در شاخه فلسفی اش تبیین و تصویب شده باشد! افراد جان به لب آمده هستند که دور هم جمع میشوند چشم ها دنبال تیپ های همدل هست و ناگهان فردی از میانه جمعیت شعاری میدهد و جمعیت دم می گیرد. کاملا مشخص هست هماهنگی قبلی وجود ندارد و موارد تناقض شعارها بررسی نمی شود! همینکه شعار تند و تیز و کوبنده و خوش آهنگ و خوش وزن و قافیه و موجز باشد ، کافی است. یادم هست که در اولین تظاهرات های سال ۸۸ یک نفر شعار داد " نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران " . برای اولین بار این شعار را میشنیدم. همزمان چند نفر شعار دادند " هم غزه هم لبنان جانم فدای ایران " جمعیت دوقسمت شد و گروهی آن شعار و گروهی این شعار را همزمان میدادند. به نظر خود من شعار " هم غزه ... " انسانی تر و آزادی وخواهانه تر بود اما در عین حال شعار " نه غزه ..." کوبنده تر ، خوش آهنگ تر و به لحاظ عنصر نفی ، وطن دوستانه تر آمد و شعار اول را ترجیح دادم! جمعیت هم شعار اول را انتخاب کرد و آن چند نفر هم که شعار دوم را داده بودند، به خیل " نه غزه ...." پیوستند . همه این اتفاقات و تحلیل ها و انتخاب ها در پانزده ثانیه اتفاق افتاد. این است واقعیت یک تظاهرات و در آن جایی برای بحث تحلیلی وجود ندارد! دوم اینکه واقعیت تاریخی یک پدیده یا شخص و ذهنیت مردم نسبت به آن پدیده یا شخص دو امر متفاوت هستند و کاملا مشخص هست که بر هم منطبق نیستند.مثلا ذهنیت عموم مردم از کورش یا داریوش شکوه و عظمت ایران باستان ، بابک و ابومسلم نماد وطن پرستی ، شاه عباس نماد عمران و آبادی و ساختن کاروانسراها و حمام های بیشمار ، نادر نماد جهانگیری و سلحشوری و کریمخان نماد پادشاهی مردمی و ....هست در حالیکه واقعیت تاریخی ، ممکن است ذهنیت دیگری برای محقق تاریخی ایجاد کند.در ذهن مردم تفاوتی بین اسطوره ای مثل جمشید یا فریدون با شخصیت تاریخی مثل خشایارشا نیست. این بحث را میتوان به شخصیت های دینی هم تعمیم داد. حسین بن علی و سیاوش نماد پاکی و مظلومیتند و رستم و علی بن ابیطالب مظهر پهلوانی و مردانگی و فتوت ! آدم و حوا واقعیتی تاریخی انگاشته میشوند و .... مطلقا واقعیت تاریخی یا اساطیری تاثیری در این ذهنیت ندارد. و اما رضا شاه به نظر من اینقدر از زمان رضا شاه فاصله گرفته ایم که رضا شاه تبدیل به اسطوره شده است. آن چیزی که در خاطره مردم رسوب کرده خاطرات خوش جمعی از زمان رضا شاه است. رضا شاه به درست یا غلط نماد تجدد ، عمران و آبادانی ، نظم و پیشرفت ، اقتدار و وطن دوستی و حفظ تمامیت ارضی و مهمتر از همه سرکوب و به بند کشیدن روحانیون است. مردم تونل کندوان و راه آهن و پل ورسک و دانشگاه تهران را می بینند . اینکه چه بر سر انقلاب مشروطه و مجلس شورای ملی آمد و سرنوشت داور و سردار اسعد و تیمورتاش و ... یا فلان زمیندار بزرگ چه شد ، دغدغه مردم نیست. شاید تنها خاطره بد جمعی نسبت به رضا شاه ، در نسل های قبل مربوط به کشف حجاب اجباری بود که به یمن سیاست سرکوب و حجاب اجباری ج.ا. ، آن نیز به جذابیت رضا شاه تبدیل شده است. تظاهرات های خود جوش ایران جای ارائه مانیفست نیست و جای عمل هست و مردم هم به خوبی عمل می کنند . خود من به عنوان فردی آزادیخواه و دموکرات و سکولار و جمهوری خواه از شعار " رضا شاه روحت شاد " به احترام خاطره جمعی ایرانیان استفاده می کنم و آن را بر فرق ج.ا. خواهم کوبید.