A bordo do Ipanema
En 1939 o Goberno mexicano presidido polo xeneral Lázaro Cárdenas, coa colaboración do Goberno da República española no exilio e o Servizo de Evacuación de Refuxiados (SERE), fretou tres barcos para transportar familias dende Francia á república americana, a meirande parte delas rescatadas dos campos de concentración onde sobrevivían, logo de fuxir da desfeita da
Guerra Civil. Un deses barcos, un cargueiro habilitado para transporte de persoas, era o Ipanema. Nel viaxaba cara ao exilio Florencio Delgado Gurriarán.
Hai unha fotografía onde aparecen os refuxiados deitados da cuberta, e unha fermosa crónica da viaxe asinada por unha das fillas dos viaxeiros (Azucena Rodríguez) tirada do xornal que rudimentariamente publicaban a bordo, co nome do propio barco (26 números). Seica cando o paquebote pasou por diante das costas de Fisterra, segundo conta o xornal, os galegos recitaron moi solemnemente poemas, botaron discursos «en su lengua» e cantar