ไฟเขียวสร้าง อ่างวังโตนด แก้แล้งชาวจันท์-ผันน้ำสู่อีอีซี

กลายเป็นกระแสร้อนแรงเมื่อการประชุมคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ (กก.วล.) ซึ่งมี พลเอกประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2564 ได้มีมติเห็นชอบรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม
สำหรับโครงการกิจการหรือการดำเนินการที่อาจมีผลต่อทรัพยากรธรรมชาติ คุณภาพสิ่งแวดล้อม สุขภาพ อนามัย คุณภาพชีวิตของประชาชนในชุมชนอย่างรุนแรง (EHIA) “โครงการอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนด” จังหวัดจันทบุรี
เพราะทันทีที่อนุมัติ มีกระแสคัดค้านจาก
“มูลนิธิสืบนาคะเสถียร” โดยระบุว่า จะมีผลกระทบอย่างรุนแรงต่อระบบนิเวศ พร้อมล่ารายชื่อผู้ร่วมคัดค้านโครงการ
พลิกปูม 12 ปีอ่างวังโตนด
“โครงการอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนด” จังหวัดจันทบุรี ผุดขึ้นโดยเป็นผลสืบเนื่องจากภาวะภัยแล้งอย่างรุนแรงในภาคตะวันออก ในปี 2548 ทำให้เกิดวิกฤตขาดแคลนน้ำทั้งด้านอุปโภค บริโภค ท่องเที่ยว และอุตสาหกรรม
เมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2548 คณะรัฐมนตรี (ครม.) สมัยนั้นได้มีมติเห็นชอบกรอบแนวทางการดำเนินงานเพื่อการบริหารจัดการน้ำในภาคตะวันออก 4 ลุ่มน้ำ และอนุมัติโครงการแก้ไขวิกฤตขาดแคลนน้ำ และปัญหาอุทกภัยที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง
เมื่อวันที่ 7 เมษายน 2552 ครม.อนุมัติในหลักการให้กรมชลประทาน ดำเนินโครงการขนาดใหญ่จำนวน 4 โครงการ เพื่อให้เป็นแหล่งน้ำต้นทุนของลุ่มน้ำคลองวังโตนด ได้แก่ 1.อ่างเก็บน้ำคลองประแกด 2.อ่างเก็บน้ำคลองพะวาใหญ่ 3.อ่างเก็บน้ำคลองหางแมว
และ 4.อ่างเก็บน้ำคลองวังโตนด รวมถึงเห็นชอบให้จัดทำ
“โครงการผันน้ำ” จากพื้นที่จังหวัดจันทบุรี ไปยังแหล่งเก็บกักน้ำจังหวัดระยองได้ แต่มีเงื่อนไขว่า การผันน้ำจากจังหวัดจันทบุรีไปแล้วจะต้องไม่มีผลกระทบต่อการใช้น้ำของประชาชนในพื้นที่จันทบุรี
ผ่านไป 12 ปี โครงการอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนดติดขัดล่าช้า แม้ได้มีการว่าจ้างบริษัท คอนซัลแทนท์ ออฟ เทคโนโลยี จำกัด ศึกษาจัดทำแผนหลักพัฒนาแหล่งน้ำในลุ่มน้ำคลองวังโตนด
มีเป้าหมายเพื่อเพิ่มศักยภาพแหล่งกักเก็บน้ำและเพิ่มพื้นที่ชลประทานของพื้นที่ลุ่มน้ำตลอดจนการบรรเทาปัญหาอุทกภัยและปัญหาคุณภาพน้ำในพื้นที่ท้ายอ่างเก็บน้ำ บริเวณ อ.ท่าใหม่ อ.นายายอาม และ อ.แก่งหางแมว เนื่องจากพื้นที่ที่ขออนุญาตดำเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำอยู่ในเขตพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติในส่วนป่าอนุรักษ์ (โซน C) และพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น
จึงเข้าข่ายต้องจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมด้วย ตั้งแต่เดือนกันยายน 2558-ธันวาคม 2559 แต่ผ่านไป 5 ปียังไม่ได้ก่อสร้าง จึงต้องจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมใหม่ ช่วงระหว่างวันที่ 20 ธันวาคม 2561-19 ธันวาคม 2564
แหล่งน้ำอุ้มผลไม้-อีอีซี
ขณะที่กำลังศึกษาด้านสิ่งแวดล้อม ช่วงต้นปี 2564 ที่ประชุมคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติได้เสนอให้มีการลดความจุอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนดลง จากเดิมจะสร้างที่ความจุ 99.50 ล้าน ลบ.ม. ให้เหลือระหว่าง 80 ล้าน ลบ.ม. หรือเหลือเพียง 60 ล้าน ลบ.ม.
เพื่อลดผลกระทบจากการใช้พื้นที่อุทยานและพื้นที่ป่าสงวนฯ โดยให้เหตุผลว่า โครงการดังกล่าวอาจมีผลต่อกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติ คุณภาพสิ่งแวดล้อม สุขภาพ อนามัย คุณภาพชีวิตของประชาชนในชุมชนอย่างรุนแรง (EHIA)
แต่เมื่อทุกฝ่ายพิจารณาครอบคลุมทุกด้าน จึงผ่านความเห็นชอบล่าสุด ซึ่งขั้นตอนต่อไป กรมชลประทานต้องขออนุญาตใช้พื้นที่ ออกเป็นพระราชกฤษฎีกา คาดว่าจะต้องใช้เวลาอีกพอสมควรกว่าจะเสนอของบประมาณก่อสร้าง
ผศ.เจริญ ปิยารมณ์ ประธานคณะทำงานลุ่มน้ำวังโตนด จ.จันทบุรี เปิดเผยกับ “ประชาชาติธุรกิจ” ว่า ตามมติ ครม. 7 เมษายน 2552 อนุมัติ 4 โครงการขนาดใหญ่ ให้กรมชลประธานดำเนินการได้แก่
โครงการสร้างสถานีสูบน้ำวังประดู่ จากคลองวังโตนด ปัจจุบันคือแม่น้ำวังโตนด ไปอ่างเก็บน้ำประแสร์ จ.ระยอง โดยที่ขณะนั้นคลองวังโตนดยังไม่มีแหล่งน้ำต้นทุน จึงทำให้เกิดคณะทำงานลุ่มแม่น้ำวังโตนด จ.จันทบุรีขึ้น
หลังจากนั้นมีการทบทวนมติ ครม.ให้กรมชลประทานสร้างอ่างเก็บน้ำ 3 อ่าง คือ อ่างเก็บน้ำคลองพะวาใหญ่ และอ่างเก็บน้ำคลองหางแมว และอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนด พร้อมทั้งระบบฝายทดน้ำ ก่อนที่จะผันน้ำไปที่อื่น
โดยอ่างเก็บน้ำคลองประแกด ความจุ 60.26 ล้าน ลบ.ม. แล้วเสร็จปี 2561 อ่างเก็บน้ำคลองพะวาใหญ่ ความจุ 68.10 ล้าน ลบ.ม. และอ่างเก็บน้ำคลองหางแมว ความจุ 80.70 ล้าน ลบ.ม. จะแล้วเสร็จปี 2564-2566 ส่วนอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนดใหญ่ที่สุด ความจุ 99.50 ล้าน ลบ.ม.
อยู่ในระหว่างพิจารณาผลกระทบการจัดทำรายงานกิจการหรือการดำเนินการที่อาจมีผลต่อทรัพยากรธรรมชาติ คุณภาพสิ่งแวดล้อม สุขภาพ อนามัย คุณภาพชีวิตของประชาชนในชุมชนอย่างรุนแรง (EHIA)
“การสร้างอ่างคลองวังโตนด ขนาดความจุสูงสุด 99.50 ล้าน ลบ.ม. มีความสำคัญในแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำทั้งของจันทบุรี เพราะเป็นแหล่งน้ำต้นทุนของลุ่มน้ำวังโตนดให้มีความสมบูรณ์มั่นคง
และส่งผลต่อความเชื่อมั่นให้นักลงทุนในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (อีอีซี) ด้วย เพราะมีโครงการผันน้ำจากแม่น้ำวังโตนดไปยังอ่างเก็บน้ำประแสร์จังหวัดระยอง ตามมติ ครม. 7 เมษายน 2552 ระบุเหตุผลความจำเป็นไว้อย่างชัดเจน
การสร้างอ่างเก็บน้ำแต่ละแห่งใช้พื้นที่มากและอยู่บนที่สูง มีป่าไม้ ยากจะหลีกเลี่ยงผลกระทบ หากคำนึงถึงผลประโยชน์ที่จะได้รับคุ้มกว่ากันมาก
จังหวัดจันทบุรียังมีปริมาณน้ำฝนเป็นอันดับ 1-2 ของประเทศ ที่ผ่านมาน้ำมหาศาลเหล่านี้ถูกปล่อยทิ้งลงทะเลในแต่ละปีโดยเปล่าประโยชน์ ขณะเดียวกันการปลูกพืชผลไม้ในจันทบุรีเพิ่มขึ้นทุกปี
จำเป็นต้องใช้น้ำเป็นหลัก นอกจากนี้สามารถสร้างโครงข่ายน้ำไปช่วยเหลือพื้นที่ด้านบนของจังหวัดที่ยังขาดน้ำ คือ อ.สอยดาว รวมทั้งต้นน้ำอื่น ๆ และยังช่วยป้องกันอุทกภัยด้วยระบบบริหารจัดการที่กรมชลประทานได้วางแผนไว้”
ผศ.เจริญกล่าวถึงการคัดค้านของมูลนิธิสืบนาคะเสถียรว่า ชื่นชมปณิธานของมูลนิธิที่ออกมาคัดค้าน แต่ยังมองไม่ครบทุกมิติ ยกปัญหาเรื่องช้าง ซึ่งปัจจุบันช้างไม่ได้อยู่ในป่าแล้ว
ถ้าพิจารณารายละเอียดของโครงการจะทราบว่ามีการตระหนักในข้อท้วงติงเป็นอย่างยิ่ง เพราะได้เสนอทางแก้ไขปัญหาควบคู่ไปกับการสร้างอ่างด้วยแล้ว กล่าวได้ว่าโครงการมีความสมบูรณ์มาก
ซึ่งเปรียบเทียบการอนุมัติเป็นการลักหลับไม่น่าใช่ เพราะทุกภาคส่วนไม่ว่า สนทช. กนช. กก.วล. คชก. ชป. กระทรวงเกษตรฯ และตัวแทนชาวจันทบุรี และ NGO ตัวแทนกรรมการ เป็นผู้ทรงคุณวุฒิทั้งสิ้น รองนายกรัฐมนตรีเป็นประธานด้วย
พร้อมย้ำจุดยืนว่า ชาวจันทบุรีต้องการอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนดเพื่อสร้างความมั่นคงในอาชีพเกษตรกรรม และการผันน้ำแบ่งปันจะทำควบคู่กันไป เราคอยกันมานานกว่า 10 ปีแล้ว
มูลนิธิสืบนาคะเสถียร ออกโรงค้าน
มูลนิธิสืบนาคะเสถียร ร่วมกับเครือข่ายองค์กรอนุรักษ์ 10 แห่ง คัดค้านการเห็นชอบรายงาน EHIA โครงการอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนด โดยออกแถลงการณ์พอสรุปใจความได้ว่า
เครือข่ายองค์กรอนุรักษ์ขอคัดค้านการเห็นชอบรายงาน EHIA โครงการอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนด ที่จะก่อสร้างพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น จำนวน 7,503 ไร่ และป่าสงวนแห่งชาติป่าขุนซ่อง จำนวน 7,097 ไร่ ซึ่งจะก่อให้เกิดผลกระทบอย่างรุนแรงต่อระบบนิเวศด้วยเหตุผล
1.พื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น ส่วนใหญ่เป็นป่าที่ราบต่ำและเป็นที่ราบสูงในบางพื้นที่ พบว่าบริเวณที่จะก่อสร้างมีพืชอาหารช้างอยู่เป็นจำนวนมาก อีกทั้งเป็นแหล่งอาหารของสัตว์กินพืชส่วนใหญ่ และพื้นที่ดังกล่าวเป็นป่าดิบแล้งที่ลุ่ม ทำให้มีความชุ่มเย็น
เหมาะสำหรับเป็นที่อยู่อาศัยของช้างป่ามากกว่าบริเวณอื่น ๆ นอกจากนี้ยังพบสัตว์ป่าอีกหลายชนิดอาศัยอยู่ เช่น กระทิง กวาง หมูป่า ฯลฯ ถือเป็นการทำลายแหล่งอาศัยของช้างป่าจำนวนมาก ยังเพิ่มโอกาสให้ช้างป่าออกนอกพื้นที่ป่า และอาจสร้างความเสียหายให้กับประชาชนในพื้นที่
2.หลายภาคส่วนกำลังปรับปรุงแหล่งน้ำและแหล่งอาหาร มีเป้าหมายในการดึงช้างป่าที่ออกไปรบกวนประชาชนกลับเข้ามาอยู่ในพื้นที่ป่า หากสร้างอ่างเก็บน้ำจะปิดกั้นทางเดินไม่ให้ช้างกลับคืนสู่ป่า มีข้อมูลการสำรวจเส้นทางหากินของช้างป่า
พบว่าช้างป่าหากินในพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้นบริเวณพื้นที่โครงการสร้างอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนดนั้น เป็นช้างโขลงเดียวกันกับช้างป่าที่พบในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาวฝั่งตะวันตก
3.ที่ผ่านมามีบทเรียนหลังสร้างอ่างเก็บน้ำแล้วเสร็จ หลังจากอ่างเก็บน้ำเริ่มเก็บน้ำได้ ปรากฏว่ามีช้างป่าจำนวนมากเข้ามาหากิน สร้างความเสียหายให้กับชุมชนเป็นวงกว้าง
4.อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น เป็นส่วนหนึ่งของป่ารอยต่อ 5 จังหวัด ภาคตะวันออก อยู่ตรงกลางระหว่างเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว
ซึ่งเป็นแนวเชื่อมต่อระบบนิเวศที่สำคัญ และถือเป็นพื้นที่หัวใจสำคัญในการแก้ไขปัญหาช้างป่าออกนอกพื้นที่ จากผลการศึกษาของสำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า
และพันธุ์พืช พบว่าพื้นที่อนุรักษ์ทั้ง 3 แห่ง เป็นผืนป่าที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออก มีแนวเขตเชื่อมต่อเป็นผืนเดียวกัน เหมาะสมเป็นแหล่งอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์ป่าที่สำคัญในภาคตะวันออก นอกจากช้างยังพบสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่มากถึง 7 ชนิด
5.เมื่อคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติมีมติเห็นชอบรายงาน เท่ากับว่าเป็นใบผ่านทางให้โครงการก่อสร้างได้ ดังนั้น เครือข่ายองค์กรอนุรักษ์ตามรายชื่อแนบท้าย จึงขอเรียกร้องให้นายกรัฐมนตรีและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
ยุติการอนุมัติโครงการอ่างเก็บน้ำคลองวังโตนด เพื่อรักษาถิ่นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าโดยไม่สร้างปัญหาใหม่ที่ทำให้บ้านที่เหมาะสมของสัตว์ป่าถูกทำลายลงอย่างสิ้นเชิงและอาจทำให้สัตว์ป่าออกมารบกวนประชาชนในพื้นที่ได้อีกด้วย
ไม่พลาดข่าวสำคัญ เจาะลึกทุกประเด็น
เพิ่มเราเป็นเพื่อนทาง @prachachat

Related Keywords

Chanthaburi ,Thailand ,China ,Rayong ,Ireland ,Connecticut ,United States ,Chinese ,Canal Wang ,Department Lakes ,Dodge ,Educationa Office ,Pravitkulawath Wong Sub Pad ,Minister Chairman ,Reservoir Canal Wang ,Province Chanthaburi ,Basin Canal Wang ,Reservoir Canal ,Province Rayong ,Chanthaburi Province ,Reservoir Area ,December ,Board Director ,Ireland Ordinance ,Basin Wang ,Chanthaburi Province Private ,Cabinet April ,Department Lakes Chairman ,Sae Province Rayong ,Issue Chang ,Gan Chinese ,Land East ,Reservoir Start ,Provincek East ,True Night ,தாய்லாந்து ,சீனா ,ராயோங் ,ஐயர்ல்யாஂட் ,கனெக்டிகட் ,ஒன்றுபட்டது மாநிலங்களில் ,சீன ,டாட்ஜ் ,டிசம்பர் ,பலகை இயக்குனர் ,மந்திரி சபை ஏப்ரல் ,நில கிழக்கு ,