14 Ιουνίου 2021 - 09:52 |
Πανελλήνιες 2021: Το θέμα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας - Έκθεση αφορούσε στις «δεξιότητες και εφόδια για το μέλλον»
Παράλληλα,=οι υποψήφιοι κλήθηκαν να σχολιάσουν το κείμενο του Νίκου Γκάτσου, «Στον Σείριο υπάρχουνε παιδιά».
Οι υποψήφιοι κλήθηκαν να επεξεργαστούν το θέμα των προσδοκιών της νέας γενιάς για το μέλλον, θεματική ενότητα που διδάσκεται και στις τρεις τάξεις του Λυκείου. Τα θέματα κρίνονται βατά. Οι λεξιλογικές και υφολογικές ασκήσεις αντλούνται με σχετική ευκολία από τα κείμενα αναφοράς, ενώ στο θέμα της παραγωγής λόγου ζητείται να παραθέσουν την προσωπική τους γνώμη για τα εφόδια που απαιτούνται ώστε να αντιμετωπιστούν οι δυσμενείς επιπτώσεις του μέλλοντος καθώς και οι δράσεις με τις οποίες θα μπορούσαν να βελτιώσουν έναν διαρκώς εξελισσόμενο κόσμο
Σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό θέμα με τίτλο «Το αύριο δεν είναι πια ένα αδιαπέραστο πέπλο» διαγωνίστηκαν σήμερα πρώτη μέρα των Πανελλαδικών εξετάσεων οι υποψήφιοι στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας.
Τόσο το συγκεκριμένο θέμα το οποίο προέρχεται από δημοσίευμα στον ημερήσιο Τύπο όσο και το κείμενο του Νίκου Γκάτσου με τίτλο «Στον Σείριο», φαίνεται από τις πρώτες εκτιμήσεις των καθηγητών ότι δυσκόλεψαν αρκετά τους μαθητές καθώς απαιτούσαν μεγάλη προσοχή στην κατανόησή τους. Οι ασκήσεις ήταν κατανοητές και χωρίς προβλήματα . Το θέμα της έκθεσης αφορά τους νέους και πως θα αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της εποχής, το οποίο απαιτεί ιδιαίτερη κριτική σκέψη κάτι που όπως εκτιμούν οι εκπαιδευτικοί θα φανεί τις επόμενες μέρες και στη βαθμολόγηση των γραπτών.
Δείτε τις απαντήσεις στα θέματα του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας από το «Νέο Φροντιστήριο».
ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Α1) Στο συγκεκριμένο απόσπασμα τονίζεται η σημασία του επαγγελματικού προσανατολισμού. Με την παράθεση απόψεων μαθητών διευκρινίζεται η αναγκαιότητα ένταξής του στο σχολικό πρόγραμμα. Παράλληλα, σε κοινωνικό επίπεδο, υπογραμμίζεται η ελλιπής ενημέρωση των μαθητών, με αποτέλεσμα αυτοί να προτιμούν τα πλέον γνωστά επαγγέλματα. Αποτέλεσμα αυτής της επιλογής τους είναι η αύξηση της ανεργίας σε συγκεκριμένους κλάδους και η στέρηση ευκαιριών επαγγελματικής εξέλιξης. Έτσι, οι νέοι καλούνται είτε να συμβιβαστούν με τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας είτε να εγκαταλείψουν τη χώρα.
Γ1) Στο ποίημα του Ν. Γκάτσου περιγράφεται η ζωή των παιδιών στον Σείριο. Μέσω μιας ευθύγραμμης τριτοπρόσωπης αφήγησης αποδίδεται παραστατικά η μεταβολή των συναισθημάτων τους. Έτσι, ο ποιητής με αποφαντικές προτάσεις τονίζει ότι τα παιδιά στον Σείριο δεν γνώριζαν την φρίκη του πολέμου και του θανάτου και ζούσαν ξέγνοιαστα ("και πάνω από τη γαλάζια τους ποδιά φοράν τις Κυριακές τα γιορτινά τους"). Ωστόσο, τις νύχτες που κοιτούν τον ουρανό, ένα άστρο παιδεύει το μυαλό τους. Η οπτική αυτή εικόνα ολοκληρώνεται με την απάντηση του δασκάλου, ο οποίος τους αποκαλύπτει πως πρόκειται για τη γη, την αρρώστια και πληγή του σύμπαντος. Η χρήση του μεταφορικού και εικονοπλαστικού λόγου ("κι ακούραστοι του ονείρου κυνηγοί κεντάνε με συνθήματα τους τοίχους) είναι δηλωτική της αγωνίας των ανθρώπων να κυνηγούν ακούραστα το όνειρο ενός καλύτερου κόσμου. Οι πληγές και οι αρρώστιες της γης προκαλούν δάκρυα στα μάτια των παιδιών και από εκείνη τη βραδιά βάλαν μιαν έγνοια στη μικρούλα τους καρδιά.
Διαβάζοντας το ποίημα του Γκάτσου, ομολογώ, πως ταξιδεύω στον ιδεατό κόσμο του Σείριου. Γίνομαι ένα με τα παιδιά εκεί. Εκεί, μακριά από την ιδιοτέλεια, τον ατομικισμό, τον πόλεμο, την παιδική κακοποίηση, τα παιδιά απολαμβάνουν την αθωότητα της ηλικίας τους και κοιτώντας τα αστέρια κάνουν τα δικά τους όνειρα για το μέλλον. Ας ταξιδέψουμε, λοιπόν, όλοι μαζί στον Σείριο!
Δ) Κειμενικό είδος: Άρθρο (απαιτείται Τίτλος): ΤΟ ΑΥΡΙΟ… ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ
Πρόλογος:
Λαμβάνοντας υπόψη τις ισχύουσες κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές συνθήκες, αλλά και τις ραγδαίες εξελίξεις στον τεχνικό πολιτισμό, το μέλλον για πολλούς φαντάζει ζοφερό. Έρευνες καταδεικνύουν ότι στα επόμενα πέντε χρόνια οι ρατσιστικές αντιλήψεις θα έχουν ενισχυθεί, οι πολίτες θα αισθάνονται διαρκώς ανασφαλείς, ζώντας σε ένα περιβάλλον ανελευθερίας στο οποίο δεν θα μπορούν να δημιουργήσουν και να προοδεύσουν, ενώ οι σχέσεις μεταξύ των κρατών θα διαρραγούν, με απειλή ακόμη και της παγκόσμιας ειρήνης. Η ψυχική υγεία των ατόμων και η κοινωνική συνοχή των χωρών απειλείται. Για αυτό, είναι αναγκαίο εμείς οι νέοι να αναλάβουμε άμεσα δράση, ώστε να δημιουργήσουμε ευοίωνες προοπτικές για ένα καλύτερο αύριο.
Κύριο μέρος:
Α ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ:
Απαραίτητα εφόδια με τα οποία οι σύγχρονοι νέοι καλούνται να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες για το μέλλον:
Ø Πνευματικός τομέας (πνευματική ανάπτυξη, ελεύθερη σκέψη και όξυνση του πνεύματος, δημιουργία υπεύθυνης και ελεύθερης προσωπικότητας).
Ø Ηθικός - Συναισθηματικός τομέας (ανθρωπιστικές ηθικές αρχές και αξίες, μίμηση θετικών πρότυπων, ποικίλες ψυχικές αρετές που είναι βασικοί παράγοντες επιτυχίας στη ζωή).
Ø Κοινωνικός- Πολιτικός τομέας (ομαλή κοινωνικοποίηση, να είναι γνώστες των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων τους, δημοκρατική συνείδηση, πολίτες του κόσμου)
Ø Επαγγελματικός τομέας (απαραίτητες γνώσεις για μελλοντική επαγγελματική αποκατάσταση, σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός, ώστε να οδηγηθούν στην σωστή επιλογή επαγγέλματος).
Ø Πολιτιστικός- Εθνικός τομέας (γνώση των πολιτιστικών στοιχείων του παρελθόντος, των αξιών και της παράδοσης, ώστε να συνεισφέρουν στη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας και την καλλιέργεια εθνικής αυτογνωσίας).
Ø Διεθνιστικός τομέας: (απαλλαγή από στερεοτυπικές αντιλήψεις και προκαταλήψεις, αρχές και αξίες που προάγουν την αρμονική συμβίωση και συνεργασία μεταξύ των άλλων πολιτισμών)
Β ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: Σε έναν κόσμο που διαρκώς αλλάζει, με τις προοπτικές για το μέλλον να φαντάζουν δυσοίωνες, οι νέοι οφείλουμε να αναλάβουμε δράση μέσω:
Ø του εθελοντισμού: συνεργασία με ΜΚΟ, δράσεις φιλανθρωπίας, συνεισφοράς, εξοικείωση με τη δράση των ανθρωπιστικών οργανώσεων.
Ø των περιβαλλοντικών προγραμμάτων: οικολογική δράση (π.χ. συμμετοχή σε περιβαλλοντικές δράσεις, όπως εκστρατείες δενδροφύτευσης, αναδάσωσης, περιβαλλοντικά πράγματα του Υπουργείου) που συντελούν στην ευαισθητοποίηση για τα οικολογικά προβλήματα.
Ø επιμορφωτικές/ πολιτιστικών δράσεων, επισκέψεις σε πολιτιστικούς χώρους, όπως θέατρα, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων από τα ίδια τα σχολεία κα τους δήμους/ κοινότητες με συμμετοχή των μαθητών, με σκοπό την ενίσχυση της εθνικής τους ταυτότητας.
Ø του θεσμού των μαθητικών συμβουλίων και της Βουλής των Εφήβων: ενίσχυση των θεσμών αυτών, καθώς μέσω αυτών οι μαθητές διαμορφώνουν πολιτική/ δημοκρατική συνείδηση, ωριμάζουν, γίνονται περισσότερο υπεύθυνοι, συναποφασίζουν για κοινά προβλήματα, βγαίνουν από τα στενά όρια της ατομικότητας, αναπτύσσουν συλλογικό πνεύμα.
Ø της δημοσιογραφικής δράσης: έκδοση έντυπης/ ηλεκτρονικής σχολικής εφημερίδας, καταγραφή και παρακολούθηση των εξελίξεων σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας (Δήμου - Κοινότητας), οι μαθητευόμενοι δημοσιογράφοι που ασκούνται στην ερμηνευτική δημοσιογραφία, ασκούν κριτική, εμβαθύνουν στα γεγονότα, διαμορφώνουν άποψη για τις εξελίξεις, πολιτική σκέψη και συνείδηση.
Επίλογος: Η ανάγκη ανάληψης δράσης από τους νέους της χώρας για την αντιμετώπιση των δυσμενών αυτών προοπτικών εμφανίζεται πιο επιτακτική από ποτέ. Οι φορείς αγωγής οφείλουν να εκπληρώσουν τον σκοπό τους και να συμβάλλουν στη δημιουργία ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, οι οποίες να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν σε όλες τις επικείμενες δυσκολίες. Από την πλευρά μας, εμείς οι νέοι οφείλουμε να οραματιστούμε ένα καλύτερο μέλλον, στο οποίο θα μπορούμε να δημιουργήσουμε με ασφάλεια και ελευθερία.
Τα θέματα βασίζονται σε άρθρα του ημερήσιου τύπου και όπως κρίνουν σε πρώτη φάση οι εκπαιδευτικοί δεν θα δυσκολέψει το θέμα της έκθεσης όσους έχουν προετοιμαστεί σωστά. Αφορά το μέλλον, τα όνειρα, τις σπουδές και την επαγγελματική αποκατάσταση των νέων, θέματα τα οποία κρίνονται ως βατά. Σε ότι αφορά στο ποίημα τον «Σείριο» του Γκάτσου εκτιμάται ότι μπορεί αν δυσκολέψει τους υποψηφίους.
Το φετινό «τοπίο» των Πανελλαδικών αναμένεται να έχει άνοδο των βάσεων εισαγωγής στα Πανεπιστήμια για τις περιζήτητες σχολές καθώς μειώνεται ο αριθμός εισακτέων στα κεντρικά ΑΕΙ, σε συνδυασμό με την καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) και συγκρατημένη πτώση σε συγκεκριμένες σχολές Περιφερειακών Πανεπιστημίων, όπου αυξάνεται ο αριθμός των φοιτητών που θα εισαχθούν εφέτος για πρώτη φορά.
Διαβάστε αναλυτικά τα θέματα
Το αύριο δεν είναι πια αδιαπέραστο πέπλο
Πριν από την κατάρρευση της ιδέας της προόδου, το αύριο ήταν πάντα φωτεινό, ανακουφιστικά καλύτερο από το παρόν, μια εποχή πρωτόγνωρων επιτευγμάτων και θαυμάτων.Η κατάρρευση των μεγάλων αφηγήσεων για το μέλλον, οι ολοκληρωτισμοί του 20ούαιώνα και η ανάδυση σοβαρών παγκόσμιων απειλών ύψωσαν μαύρο τείχος στο αύριο, δίνοντας θέση μόνο στα ατομικά οράματα, συρρίκνωσαν όλες τις προσδοκίες στο τώρα. Όμως,η τελευταία κρίση κατάφερε ένα απροσδόκητο πλήγμα στο παρόν και στη λατρεία του, θυμίζοντας ότι το μέλλον νοηματοδοτεί κάθε μας πράξη,η απαλοιφή του σημαίνει και απαλοιφή όλης της παρελθούσας ανθρώπινης εμπειρίας.
Σε έρευνα του Pew Research Center, περίπου χίλιοι ειδικοί, πρωτοπόροι στην έρευνα και στην καινοτομία, ηγετικές φυσιογνωμίες στην πολιτική και στην οικονομία, ακτιβιστές, σκιαγράφησαν την κανονικότητα του 2025, συμφωνώντας ότι θα είναι περισσότερο τεχνολογική.Το 47% δήλωσε ότι η ζωή θα είναι χειρότερη για τους περισσότερους ανθρώπους. Δίνοντας στο μέλλον το βάρος της σημερινής πραγματικότητας, προέβλεψαν ότι θα έχουν αυξηθεί οι κοινωνικές και φυλετικές ανισότητες, η μαζική επιτήρηση για λόγους ασφαλείας, οι ανελευθερίες, ο αυταρχισμός, αλλά και το ψηφιακό έγκλημα, η ανεξέλεγκτη παραπληροφόρηση, η ψηφιακή προπαγάνδα, η κοινωνική πόλωση, η ρητορική μίσους, οι διενέξεις κρατών. Θα έχει περιοριστεί η δυνατότητα ορθολογικής συζήτησης και χάραξης πολιτικής βάσει τεκμηρίων. Θα έχουν χαθεί θέσεις εργασίας λόγω αυτοματισμού, και μαζί μέρος της ψυχικής υγείας και της κοινωνικής συνοχής.
Το 39% δήλωσε, αντιθέτως, πως το 2025 η ζωή θα είναι καλύτερη για τους περισσότερους ανθρώπους, πιο εύκολη σε έναν τηλε-κόσμο με νέαόπλακατά αναδυόμενων απειλών, με έξυπνες πόλεις, έξυπνες υπηρεσίες, ασφαλέστερα συστήματα, που θα αναδιατάξουν τα πρότυπα και τους χώρους εργασίας, θα βελτιώσουν την υγειονομική περίθαλψη, την κοινωνική συμβίωση, την οικογενειακή ζωή, θα εξασφαλίσουν καθαρότερο περιβάλλον και υψηλότερη ποιότητα ζωής.Οι κρίσεις ενισχύουν την ενσυναίσθηση εμπρός στα κοινά δεινά, τη θετική κοινωνική απόκριση, είπαν. Ο φόβος γίνεται ένα ανθρώπινο αντανακλαστικό,ακίνδυνο για την εξάσκηση των πράξεων.
Πάντως, όπως αφηγείται η Ιστορία, δεν επιβεβαιώθηκαν ούτε οι μεγάλοι φόβοι ούτε οι υψηλές προσδοκίες που έτρεφαν οι άνθρωποι ανάτους αιώνες. Προβλέψεις που αναστάτωναν γενιέςδεν επαληθεύτηκαν ποτέ.
Όμως το παρόν δεν μας αποτρέπει πια να φανταστούμε το μέλλον, το αντίστροφο. Το αύριο, από αδιαπέραστο πέπλο, γίνεται και πάλι πεδίο εκκόλαψης*προσδοκιών.
Σωρεύουμε δυνάμεις ενάντια στα μελλοντικά ερείπια. Επιμένουμε στην ανάσα της προσμονής, νιώθουμε ήδη τον αέρα της απαντοχής**να καίει τα χείλη μας. Άλλωστε, τι άλλο μπορούμε να κάνουμε;
* εκκόλαψη: (μτφ) η πλήρης διαμόρφωση και εμφάνιση υπό την επίδραση ορισμένου περιβάλλοντος
**απαντοχή: το να περιμένει κανείς να συμβεί κάτι, η ελπίδα, η προσδοκία ευνοϊκής εξέλιξης
Διασκευή από τον ημερήσιο Τύπο (21-03-2021
ΚΕΙΜΕΝΟ2
Τι περιμένουν τελικά από τις σπουδές τους, ποιες οι σκέψεις, οι επιθυμίες, τα όνειρα και οι απόψεις τελειοφοίτων; «Όταν με ρωτούν με τι θέλω να ασχοληθώ, δεν έχω ποτέ κάποιο συγκεκριμένο επάγγελμα στο μυαλό μου. Θέλω μια δουλειά δημιουργική, ένα εργασιακό περιβάλλον που θα μου επιτρέπει να εξελίσσομαι ως άνθρωπος, να ταξιδεύω, να διευρύνω τους ορίζοντές μου, να υπερασπίζομαι τα δικαιώματα όλων των πλασμάτων και να βάλω και εγώ το λιθαράκι μου στη δόμηση μιας κοινωνίας ισότητας» λέει η Τάνια από το 1οΓενικό Λύκειο Χανίων. «Από τη μια πλευρά θα ήθελα να αφήσω τη ζωή μου να με οδηγήσει και από την άλλη,ζώντας σε μια χώρα χωρίς σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση, τίποτα δεν είναι βέβαιο. Θα ήθελα να έχω την ευκαιρία να ασχοληθώ πραγματικά με την έρευνα και να ταξιδέψω στο εξωτερικό, όχι για μόνιμη εγκατάσταση. Θα ήθελα να προσφέρω μέσα από το επάγγελμά μου στην κοινωνία, να ξεπληρώσω όλα αυτά που μου πρόσφερε η Ελλάδα, όσο πληγωμένη και αν είναι, και οι άνθρωποι που με μεγάλωσαν και με δίδαξαν» επισημαίνει η Αντωνία.
Όσο για τον επαγγελματικό προσανατολισμό, λέει ο Σπύρος«πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι της σχολικής πορείας, και μάλιστα θα πρέπει να εντάσσεται στο σχολικό πρόγραμμα από το Γυμνάσιο. Όσον αφορά την κοινωνία, το πρόβλημα που παρουσιάζεται λόγω του ελλιπούς επαγγελματικού προσανατολισμού είναι η προτίμηση δημοφιλών επαγγελμάτων και η αδιαφορία προς τα υπόλοιπα. Οι περισσότεροι μαθητές ακολουθούν την πεπατημένη, με αποτέλεσμα τον κορεσμό ορισμένων επαγγελμάτων και την αύξηση της ανεργίας». Ενώ η Αλεξάνδρα συνεχίζει λέγοντας ότι «ως τελειόφοιτοι, βλέποντας την αδυναμία ένταξης στην ελληνική αγορά εργασίας, νιώθουμε εγκλωβισμένοι σε μια χώρα επαγγελματικά υπανάπτυκτη,καθώς τα ποσοστά ανεργίας αυξάνονται και η ανάγκη για επιβίωση υπερβαίνει την ικανοποίηση προσδοκιών και ονείρων. Η αγορά εργασίας σε μεγάλο ποσοστό δεν προσφέρει επαγγελματική ανέλιξη, καταπιέζει τις ανεξάρτητες επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Λόγω της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης της χώρας, πολλοί νέοι καταλήγουν να συμβιβάζονται με μη επιθυμητές θέσεις εργασίας ή να καταφεύγουν σε άλλες χώρες με περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες».
Διασκευή από τον ημερήσιο Τύπο (24-05-2021)
ΚΕΙΜΕΝΟ 3